Trong bối cảnh toàn cầu hóa diễn ra ngày càng sâu rộng, các giá trị văn hóa bản địa và đời sống nghệ thuật của các cộng đồng thiểu số đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển song hành cùng không ít thách thức. Việc nhận diện, bảo tồn và phát huy những giá trị này từ góc nhìn liên ngành, xuyên văn hóa đã và đang trở thành yêu cầu cấp thiết của nghiên cứu khoa học cũng như thực tiễn nghệ thuật đương đại.

Xuất phát từ yêu cầu đó, Trường Đại học Tây Nguyên đã phối hợp với Trường Đại học Văn Lang, Viện Văn học và Hãng phim Ơ Kìa Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề “Từ ký ức bản địa đến viễn cảnh toàn cầu: Nghệ thuật và cộng đồng thiểu số từ góc nhìn xuyên văn hóa” vào ngày 20/12. Hội thảo là diễn đàn học thuật quan trọng, tạo điều kiện để các nhà khoa học, giảng viên, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ và nhà quản lý văn hóa cùng trao đổi, đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu và thực hành nghệ thuật, qua đó góp phần kết nối ký ức bản địa với những tiếp cận toàn cầu.

Hội thảo thu hút sự tham gia của hơn 200 nhà khoa học, giảng viên, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ, đại diện các viện nghiên cứu, cơ sở giáo dục, cơ quan báo chí – truyền thông và các đơn vị văn hóa – nghệ thuật đến từ nhiều địa phương trên cả nước và nước ngoài. Về phía Trường Đại học Tây Nguyên có PGS. TS Lê Đức Niêm - – Phó Bí thư Đảng ủy phụ trách, Phó Hiệu trưởng, TS Nguyễn Thị Tĩnh – Chủ tịch Hội đồng Trường, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc cùng đông đảo giảng viên, sinh viên tham dự.

Toàn cảnh Hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, PGS. TS Lê Đức Niêm – Phó Bí thư Đảng ủy phụ trách, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tây Nguyên nhấn mạnh: “Hội thảo không chỉ là không gian học thuật mà còn là diễn đàn kết nối nghiên cứu khoa học với thực tiễn đời sống văn hóa của các cộng đồng thiểu số. Với sứ mạng của mình, Trường Đại học Tây Nguyên luôn xác định trách nhiệm góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, đặc biệt là di sản văn hóa của các dân tộc Tây Nguyên, thông qua hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học và gắn kết cộng đồng.”

PGS. TS Lê Đức Niêm – Phó Bí thư Đảng ủy phụ trách, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tây Nguyên phát biểu tại Hội thảo

Theo Thầy Niêm, việc tiếp cận nghệ thuật và văn hóa bản địa từ góc nhìn xuyên văn hóa sẽ mở ra những hướng đi mới, giúp các giá trị truyền thống không chỉ được bảo tồn trong phạm vi địa phương mà còn có cơ hội đối thoại, lan tỏa và hội nhập với không gian văn hóa toàn cầu. Thông qua các hoạt động học thuật như hội thảo lần này, nhà trường mong muốn tiếp tục đóng vai trò là cầu nối giữa ký ức bản địa và những tiếp cận khoa học, nghệ thuật đương đại.

Hãng phim Ơ Kìa Hà Nội tặng Trường Đại học Tây Nguyên bức thư pháp:

 “SƠN CAO NHƯNG VI PHONG”

Hãng phim và Ban tổ chức tặng sách cho Trường Đai học Tây Nguyên

PGS. TS Lê Đức Niêm - – Phó Bí thư Đảng ủy phụ trách, Phó Hiệu trưởng, TS Nguyễn Thị Tĩnh – Chủ tịch Hội đồng Trường tặng quà lưu niệm các đơn vị đồng tổ chức Hội thảo

Tại hội thảo, nhiều tham luận khoa học có giá trị đã được trình bày và thảo luận, tập trung vào các vấn đề như: giao thoa giữa nhân học văn hóa và phim tài liệu; những thách thức trong làm phim dân tộc học từ góc nhìn châu Âu; bảo tồn và phát triển kiến trúc nhà dài truyền thống của người Êđê nhìn từ Buôn Akŏ Dhông; nhạc cụ họ hơi của người Êđê ở Đắk Lắk qua tiếp cận chức năng luận cấu trúc; sự giao thoa giữa kiến trúc văn hóa bản địa Tây Nguyên và kiến trúc Phật giáo; không gian núi rừng trong thơ Nguyễn Bính dưới góc nhìn phê bình cảnh quan; văn xuôi Tây Nguyên sau năm 1975 từ tiếp cận nữ quyền sinh thái bản địa.

Chủ tọa phiên hội thảo

Trong khuôn khổ hội thảo, phiên Thảo luận bàn tròn với chủ đề “Phê bình cảnh quan và nghiên cứu bản địa trong nghệ thuật Việt Nam” đã tạo ra không gian trao đổi học thuật cởi mở, đa chiều giữa các nhà nghiên cứu và nghệ sĩ. Bên cạnh đó, các hoạt động thực địa nghệ thuật tại Buôn Akô Dhông đã mang lại những trải nghiệm thực tiễn sinh động, góp phần gắn kết lý thuyết nghiên cứu với đời sống cộng đồng bản địa.

Phiên Thảo luận bàn tròn với chủ đề “Phê bình cảnh quan và nghiên cứu bản địa trong nghệ thuật Việt Nam”

Đặc biệt, Ban Tổ chức đã trình chiếu bộ phim tài liệu “Những đứa trẻ trong sương” của đạo diễn Hà Lệ Diễm, sản xuất năm 2021. Bộ phim được đánh giá là một lát cắt nhân học giàu giá trị, phản ánh sự va chạm giữa truyền thống bản địa (tục kéo vợ của người H’Mông) và các giá trị hiện đại, từ đó đặt ra những vấn đề sâu sắc về quyền tự quyết, bản sắc văn hóa và khát vọng hội nhập toàn cầu của cộng đồng thiểu số dưới góc nhìn xuyên văn hóa.

Phim tài liệu “Những đứa trẻ trong sương” của đạo diễn Hà Lệ Diễm, sản xuất năm 2021 trình chiếu tại Hội thảo

Khép lại chuỗi hoạt động của hội thảo là chương trình trình diễn nghệ thuật tại Trường Đại học Tây Nguyên vào buổi tối với các tiết mục cồng chiêng, múa truyền thống và biểu diễn nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa của người Êđê, để lại ấn tượng sâu sắc đối với các đại biểu và khách mời tham dự.

Các tiết mục văn nghệ của Trung tâm văn hóa tỉnh Đắk Lắk biểu diễn

Các tiết mục văn nghệ do sinh viên Trường Đại học Tây Nguyên biểu diễn

Trung tâm CNTT và TV